Psikolojik İlk Yardım ve TSSB

pPsikolojik İlk Yardım Nedir?

Psikolojik ilk yardım; afet, kaza, terör saldırısı veya bireysel/toplumsal düzeyde olumsuz etkilere
neden olan herhangi bir olay sırasında ya da sonrasında gerçekleştirilen bir çeşit erken dönem psikososyal, kanıt temelli, müdahaledir. Bir tedavi yöntemi değildir.
Psikolojik ilk yardımın temel amacı, olaydan sonra kişilerin temel fiziksel ya da psikolojik
ihtiyaçlarını tespit etmek ve bu ihtiyaçların karşılanmasına yardımcı olmak, bireylere akut stres
tepkileri konusunda rehberlik etmek, olağan yaşam akışına dönmeyi kolaylaştırmak ve bireyleri
travmatik olayın uzun dönemli olası etkilerinden korumaktır.

 Kimler Psikolojik İlk Yardım Uygulayabilir?

“Bak, dinle, ilişkilendir ve yönlendir” temel prensipleri ile çalışan bu müdahale yöntemi, bir
psikolojik danışmanlık ya da psikoterapi olmadığı veya herhangi bir tedavi unsuru içermediği için
uygulama yapmak için ruh sağlığı uzmanı olma gerekçesi bulunmamaktadır.
Özellikle geniş kitleleri etkileyen durumlarda bölgedeki yerel halk tarafından tanınan ve güvenilen,
öğretmen, hemşire, muhtar gibi kişilere eğitim verilmesi ve uygulamaların bu kişiler tarafından
sürdürülmesi de mümkündür.

 Psikolojik İlk Yardım Nerede Uygulanır?

“Bak, dinle, ilişkilendir ve yönlendir” temel prensipleri ile çalışan bu müdahale yöntemi, bir
psikolojik danışmanlık ya da psikoterapi olmadığı veya herhangi bir tedavi unsuru içermediği için
uygulama yapmak için ruh sağlığı uzmanı olma gerekçesi bulunmamaktadır.
Özellikle geniş kitleleri etkileyen durumlarda bölgedeki yerel halk tarafından tanınan ve güvenilen,
öğretmen, hemşire, muhtar gibi kişilere eğitim verilmesi ve uygulamaların bu kişiler tarafından
sürdürülmesi de mümkündür.

 Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB) Nedir?

Savaş, kaza, doğal afet, ani ölüm, tecavüz, katliam gibi şiddet olaylarını bizzat yaşayan veya
bunlara tanık olan kişilerde bir aydan uzun süren, aşırı uyarılmışlık, olayları zihinde yeniden sürekli
olarak canlandırma, kaçınma, dış dünyaya ilginin azalması, tepkilerde yavaşlama ve yabancılaşma gibi
belirtilerle seyreden, klinik açıdan belirgin bir sıkıntı ve toplumsal, mesleki alanlarda ya da
işlevselliğin diğer alanlarında bozulmaya neden olan bir bozukluktur.

 Kimler TSSB Tedavisi Uygulayabilir?

Travma sonrası stres bozukluğu tedavisi, psikolojik bir tedavidir ve psikolojik ilk yardım aksine,
ruh sağlığı alanında uzman, travma eğitimi ve deneyimi olan uzmanlar tarafından müdahale ve tedavi
uygulanabilen bir durumdur.

 Her Travma TSSB Yaratır mı?

Yaşanan yıkıcı olaylara verilen tepkiler, çoğu zaman olağan üstü bir duruma verilen olağan tepkiler
olarak nitelendirilebilir. Kişinin yaşadığı travmaya vereceği tepki, travmanın büyüklüğüne ve bireyin
kişisel özelliklerine bağlıdır. Olay ne kadar sarsıcı olursa kişinin o kadar uzun süre olayın etkisinde
kalacağını söylemek mümkündür. Çoğu zaman bu travmatik belirtiler kendiliğinden ortadan kalkar,
zamanla kişi hayatının normal akışına döner ve işlevselliğini geri kazanır bu nedenle her travmanın
TSSB’ye neden olmadığını söylemek mümkündür. Fakat kişi 1 aydan uzun süredir hala olayla ilgili
güçlü semptomlar yaşıyor, işlevselliğini geri kazanamıyor ve yakınmaları sürüyorsa travma sonrası
stres bozukluğundan söz etmek mümkün olabilmektedir.

Detaylı bilgi için bizlere ulaşabilirsiniz.

Damla İrem Güzel

Kaynaklar

https://www.journalagent.com/z4/download_fulltext.asp?pdir=kpd&plng=eng&un=KPD-27147

https://psikiyatri.org.tr/halka-yonelik/28/travma-sonrasi-stres-bozuklugu