Çocuklarda Kardeş İlişkileri
Kardeşler birbirleri için hem bir özdeşim modeli oluşturur hem de sosyal etkileşimin gerçekleşmesini sağlayarak sevgi, güven ve sevecenlik duygularının paylaşılması için uygun ortamı sağlarlar. Kardeş doğumu büyük çocuklarda koruyuculuk duygusu uyandırmakla birlikte kıskanma ve terk edilme duygularını beraberinde getirir. Yeni bebeğin doğumuyla anneler büyük çocuklarına daha az zaman ayırmak durumunda kalmaktadırlar.
Yeni doğan bebekler anneye daha fazla muhtaç oldukları için annenin sürekli ilgi ve bakım vermesi gerekir. Bu tip durumlarda çocukların annelerini elinden aldığı düşüncesi ile kardeşlerine karşı öfke ve kırgınlık gibi olumsuz duygular beslemesi çok yaygın bir durumdur. Hatta öyle ki yeni doğan bebek sadece annenin daha fazla ilgisini çekmek ile kalmaz tüm aile bireylerinin bile bebek ile daha fazla ilgilendikleri durumlar görülmeye başlar. Bu durumda çocuk kendisini terk edilmiş, güvensiz ve desteksiz hissetmeye başlar.
Bu nedenle bazı çocuklar kaybettikleri ilgiyi geri kazanmak için bebekleşip emekleme ve biberondan süt içme gibi gerileme davranışları sergileyebilirler. Anneden uzaklaşma, içine kapanma, yemek yememe, büyük tuvaletini tutma ya da kaçırma gibi davranışlar da gösterebilirler. Hatta bazen kardeşine karşı olan öfkesini, gizlice kardeşini severken tırmalama, sıkma veya oyun oynarken yastık ile boğma gibi agrasif tepkilerle gösterebilirler.
Peki, bu tip durumlarda aileler nelere dikkat etmelidir?
Burada önemli olan çocuğa ‘kardeşin doğdu ama sana olan sevgimizde bir azalma yok’ gerçeğini yaşatmaktır. Anne ve evdeki herkes, bebeği çocuğun önünde gösterişli bir şekilde sevmekten kaçınmalıdır. Mesela, anneler bebeğin bakımı için büyük olan çocuklarından yardım alabilirler. ‘ Sen yardım ettiğinde daha az yoruluyorum, iyi ki sen varsın’ gibi cümleler kurularak çocuğun özgüvenini kaybetmesi önlenebilir.
Çocuklar zaman zaman kardeşlerine karşı olan olumsuz duygularını dışa vurduklarında suçlanmamalıdır. Mesela, ‘kardeşimi hiç sevmiyorum’ diyen bir çocuğa ‘aman o nasıl söz o nasıl sevilmez’ gibi cümleler kurmak yerine ‘ evet haklısın beni de çok uğraştırıyor ara sıra ben de ona kızıyorum’ demek çocuğu hem şaşırtır hem de anlaşıldığını hissetmek onu rahatlatır. Vakit buldukça büyük olan çocuğunuz ile anne-çocuk günleri yapmak çocuğa kardeşi olmadan da özel vakitler ayırmak kendisini özel ve değerli hissettirmek için önemli yollardan bir tanesidir. Annenin yeni doğan ile ilgilenmesi gereken durumlarda diğer çocuk ile babanın ilgilenmesi yararlı olur. Ayrıca kardeş doğumunun hemen ardından büyük olan çocuğu okula göndermek kendisinin evden atıldığını düşündürecek ve olumsuz sonuçlara neden olacaktır. Benzer şekilde kardeş doğumu öncesinde anne-baba ile yatan bir çocuğun bebek geldikten sonra odasını ayırmak da o ölçüde sakıncalıdır. Oda ayırma işinin çok önceden yapılması gerekmektedir.
Çocuklarda Kardeş İlişkileri
